Przygotowując dziecko do przyszłej nauki
pisania koncentrujemy się na rozwijaniu i kształtowaniu rozmaitych funkcji
poznawczych i psychomotorycznych, korzystając z różnych dziedzin wychowania
przedszkolnego.
Opanowanie umiejętności odróżniania i
kreślenia liter związane jest ściśle z dobrą orientacją przestrzenną i z
rozpoznawaniem kierunków w przestrzeni. Trzeba zatem już od najwcześniejszych
lat stwarzać dziecku takie sytuacje, aby mogło przeżywać różnorodne odczucia
kierunków. Najwcześniej zapoznaje się dziecko praktycznie z kierunkiem na
wprost, w dół, w górę oraz w prawo i w lewo. W wyczuwaniu prawej lewej strony
własnego ciała znaczną pomocą okazują się zabawy i ćwiczenia równowagi. Zabawy
w przechodzenie i przebieganie po wyznaczonej na ziemi wąskiej ścieżce,
przechodzenie po ławeczce, chodzenie po zwalonych pniach drzew.
Drugą grupę zabaw, które
ułatwiają dziecku orientację w kierunkach są ćwiczenia tułowia. Chody połączone
ze skrętami tułowia w prawo i w lewo, chód linią zygzakowatą, chodzenie w
ślimaka, chodzenie tyłem, bieg slalomem. Kiedy dziecko dobrze opanuje zmiany
kierunku w ruchu- można te same ćwiczenia powtarzać przy zamkniętych oczach.
Wyrabiając orientacje dziecka w kierunkach
przestrzennych, staramy się równolegle wyrabiać i utrwalać pamięć ruchową
dziecka, tzn. zachowanie w wyobraźni pewnych obrazów ruchowych, które nabierają
znaczenia ruchowych schematów. Sprzyjają wytwarzaniu pamięci ruchowej zagadki
ruchowe, oparte na wyobrażeniach znanych dzieciom przedmiotów. Polegają one na
„rysowaniu” dłonią lub palcami w powietrzu nakreślonego ruchem przedmiotu.
Rozwijaniu pamięci ruchowej służą także zabawy w imitowanie ruchem różnych
czynności.
Obok orientacji przestrzennej, pamięci
ruchowej niezbędną dyspozycją do nauki pisania jest dobra koordynacja
ruchowo-wzrokowa. Koordynacja ruchowa obejmuje zarówno harmonijną współpracę
różnych grup mięśniowych w trakcie wykonywania różnych czynności, jak i momenty
zwalniania napięć mięśniowych. Inną cechą motoryczności, która ma znaczenie w
procesie przygotowywania do nauki pisania, jest zręczność, czyli stopień
podporządkowania ruchowego oka do ręki, wzroku do czynności rąk.
A oto kilka przykładów zabaw
kształtujących płynność, ciągłość i koordynację ruchów:
Przylot i odlot bocianów-
dziecko – bocian biegnie wykonując ramionami poziome, faliste ruchy.
Nauka pływania- dziecko
naśladuje ruchy pływania żabką obu ramionami.
Drzewa na wietrze- dziecko
naśladuje całym ciałem drzewa kołyszące się na wietrze.
Rozwijaniu koordynacji
wzrokowo-ruchowej dziecka służą dwie grupy zabaw przeznaczone usprawnianiu
dużej i małej motoryki.
Są to tzw. zabawy oko-ręka,
podporządkowywanie czynności ruchowych kontroli wzroku. Zabawy oko-ręka to
różnorodne zabawy zręcznościowe np. toczenie piłki do dołka, rzucanie woreczka
do celu, serso, badminton. W zakresie małej motoryki przykładami zabaw
zręcznościowych będą różne warianty gry w pchełki, bierki, koszykówkę i serso
stołowe, skaczące czapeczki, bilard.
Równolegle do wyżej wymienionych zabaw i
ćwiczeń trzeba pilnie pracować nad sprawnością ręki prawej i lewej. Najbardziej
naturalnym sposobem osiągania takiej sprawności są wszelkie czynności
samoobsługowe, zabawy polegające na manipulowaniu przedmiotami, zajęcia
plastyczno- konstrukcyjne. Ćwiczeniu sprawności rąk służą zabawy związane z
toczeniem, rzucaniem i chwytaniem piłek różnej wielkości, obręczy, woreczków,
szyszek itp.
Ogromną rolę w procesie przygotowania do
nauki pisania odgrywa działalność plastyczno-konstrukcyjna. Przyczynia się ona
do rozwoju spostrzeżeń i wyobrażeń, kształtuje pojęcie przestrzeni kierunków,
ułatwia widzenie i porównywanie przedmiotów. Do technik o charakterze
przestrzennym należą min. układanie, konstruowanie, lepienie, majsterkowanie i
wycinanie. Do technik płaskich należą: rysowanie, malowanie, wydzieranie,
stemplowanie, wyszywanie.
Druga część artykułu By dobrze pisać poświęcona będzie zabawom ruchowo- graficznym oraz
ćwiczeniom grafomotorycznym.
Bibliografia
M. Dmochowska: Zanim dziecko
zacznie pisać W-wa, WSiP Ewa Pełczyńska
Program wychowania w
przedszkolu W-wa 1992, MEN
Vademecum nauczyciela
sześciolatków W-wa WSiP
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz